تهران ، جردن بالاتر از چهارراه جهان كودك كوچه كيش پلاك ٤٧ واحد ٥
ساعات کاری کلینیک::
شنبه الی پنج شنبه از ساعت 10صبح الی 22 جمعه و روزهای تعطیل
بررسی اثر میکروسکوپی عصاره آبی کورکومین بر ترمیم زخم هاي دیابتی موش صحرائی نر نژاد ویستار
مجله دیابت و متابولیسم ایران. خرداد- تیر 1395؛ دوره 15 (شماره 5)282-277
مقاله پژوهشی
بررسی اثر میکروسکوپی عصاره آبی کورکومین بر ترمیم زخم هاي دیابتی موش صحرائی نر نژاد ویستار
الهه دیانتی1، سحر ملزمی2، محسن امینیان3
چکیده
مقدمه: در صورت صدمه به پوست، اپیدرم از بین می رود که به این از هم گسیختگی ساختمان بدن، زخم اطلاق می شود که در بیماران دیابتی شایع می باشد. هدف از این تحقیق بررسی اثر عصاره آبی کورکومین بر روي ترمیم زخم هاي دیابتی موش صحرائی نر نژاد ویستار می باشد.
روش ها: در این مطالعه 48 سر موش نر نژاد ویستار را به 4 گروه (کنترل، شم، تجربی یک، تجربی دو) تقسیم گردیدند. در گروه هاي مورد آزمایش زخمی به مساحت 3 سانتی متر مربع در سمت چپ ستون فقرات ایجاد کردیم. روند ترمیم زخم به صورت میکروسکوپی بررسی شد.
یافتهها: زخم گروه هاي دیابتی شده با استرپتوزوسین در مقایسه با گروه سالم ترمیم دیرتري نشان داد و التیام زخم در گروه هاي تجربی تیمار شده با عصاره کورکومین نسبت به گروه کنترل از سرعت بیشتري برخوردار بود.
نتیجه گیري: نتایج نشان داد که عصاره آبی کورکومین موجب تسریع ترمیم زخم هاي پوستی نمونه هاي سالم و دیابتی می شود.
واژگان کلیدي: ترمیم زخم، عصاره آبی کورکومین، موش صحرایی دیابتی
1- دانشکده علوم پایه، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران
2- گروه علوم آزمایشگاهی، دانشکده علوم پزشکی، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران
3- 
گروه پزشکی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوري اسلامی ایران، تهران، ایران
نشانی: شاهرود، خیابان تهران، جنب بیمارستان خاتم، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شاهرود، گروه علوم آزمایشگاهی، تلفن:
saharmolzemi@yahoo.com :پست الکترونیک ،023323390380
تاریخ دریافت: 20/02/1395 تاریخ درخواست اصلاح: 17/03/1395 تاریخ پذیرش: 09/04/1395
مقدمه
در حال حاضر، دیابت یکی از شایع ترین بیماري هایی است که اثرات مخرب فراوانی بر بدن می گذارد و باعث ایجاد رادیکال آزاد در بدن می شود [1]. یکی از قسمت هایی که از دیابت تاثیر می پذیرد پوست می باشد و باعث ایجاد رادیکال آزاد در بدن می شود. از این رو براي مقابله با اثرات مخرب دیابت و تاثیر آن بر پوست به نیازمند یک آنتی اکسیدان قوي هستیم که با توجه به این موضوع که گیاهان دارویی نسبت به داروهاي شیمیایی اثر جانبی کمتري دارند، پژوهشگران به دنبال یافتن ترکیب هاي گیاهی براي ترمیم و یا بهبود زخم هاي دیابتی هستند [3 ،2].
بنابراین، محققان در تلاش هستند ترکیباتی را براي بهبود زخم ها با کمترین عوارض جانبی کشف نمایند. در این خصوص، گیاهان دارویی می تواند حائز اهمیت باشند. از این رو پژوهشگران به دنبال یافتن ترکیب هاي گیاهی براي درمان زخم هاي دیابتی هستند. از آن جایی که گیاهان دارویی منابع غنی از آنتی اکسیدان هاي طبیعی هستند، در طب سنتی براي کنترل و درمان بسیاري از بیماري ها به کار می روند. در این تحقیق هم برآنیم که با توجه به خواص عصاره آبی کورکومین و راهی براي پیشبرد و التیام زخم هاي دیابتی پیدا کنیم [5، 4]. کورکومین (زردچوبه یا زرچوبه) با نام علمی Curcuma longa نوعی گیاه و ادویه اي است که از آن گیاه تهیه می شود. زردچوبه از رده زنجبیل وارها (Zingiberidae)، راسته زنجبیل ها (Zingiberales)، تیره زنجبیلیان (Zingiberaceae) و از گونه زردچوبه اي ها (Curcuma)
می باشد. پودر زردچوبه به رنگ زرد تیره است که یکی از پرکاربردترین ادویه جات به شمار می رود. رویشگاه اصلی این گیاه هند است و قسمت اصلی ادویه معروف کاري را که در بسیاري از غذاهاي هندي به کار می رود، تشکیل می دهد.
کارآزمایی هاي بالینی زیادي در ارتباط با فواید مصرف روزمره
زردچوبه گزارش شده است. گفته شده است که زردچوبه
می تواند شدت علائم بیماري آلزایمر را کاهش دهد. همچنین ماده موثر زردچوبه یعنی Curcumin اثرات ضد التهابی و ضد درد شبیه داروهاي مسکن معمولی را دارا می باشد. اثر ضدالتهابی کورکومین با اثر ضدالتهابی داروهاي استروئیدي و غیر استروئیدي با فنیل بوتازون قابل مقایسه است. این دارو با مهار سنتزپروستاگلاندین هاي التهابی، اثر ضدالتهاب خود را آشکار می سازد. در مطالعه روي رت اثر مهارکننده کورکومین سدیم mg3 به ازاء هر کیلوگرم وزن موجب مهار لیپواکسی ژناروسیکلواکسی ژناژ می شود و در درمانپسوریازیس، دردهاي دندان و لثه، مارگزیدگی و عقرب گزیدگی از این گیاه استفاده می شود [5 ،4]. کورکومین داراي پتانسیل بسیار بالایی در از بین بردن رادیکال هاي آزاد و مهار استرس اکسیداتیو می باشد که نقش مهاري آن در مهار استرس اکسیداتیو به اثبات رسیده است [7 ،6]. در این تحقیق برآنیم که با توجه به خواص کورکومین راهی براي پیشبرد و التیام زخم هاي دیابتی پیدا کنیم.
روش ها
در این مطالعه 48 سر موش صحرایی نر از نژاد ویستار، با
محدوده وزنی 180تا 240 گرم، انتخاب و به 4 گروه 12 تایی
تقسیم گردیدند. حیوانات در شرایط کنترل شده (به منظور تطابق با محیط آزمایشگاه) از نظر نور (12 ساعت روشنایی و 12 ساعت تاریکی) و دماي محیط 22 -20 درجه سانتی گراد و
رطوبت نسبی 60 -40 درصد در اتاق حیوانات دانشکده پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان نگه داري شدند و هیچ گونه محدودیتی از نظر مصرف آب و غذا نداشتند. قفس هاي نگه داري حیوانات هفته اي 5 بار ضد عفونی شده و با خرده هاي چوب تعویض گردید. شرایط نگه داري و انجام کلیه مراحل آزمایش از قوانین و اصول اخلاقی ثبت شده در دانشگاه تهران استفاده شده است. تقسیم بندي حیوانات به ترتیب زیر انجام گرفت:
گروه هاي کنترل (سالم و فاقد تیمار) که هم زمان با دیابتی شدن گروه ها بافر سیترات به صورت درون صفاقی دریافت کردند، گروه شم (دیابتی، فاقد تیمار) که با تزریق درون صفاتی استرپتوزوتوسین mg/kg 55 دیابتی شدند و سنجش قند خون براي القاي دیابت، 72 ساعت بعد از تزریق (STZ)[1] و با استفاده از خون سیاهرگ دمی، به کمک دستگاه کلوگوکارد صفر و یک انجام شد و موش هاي با قندخون
بالاتر از (mg/dl250) دیابتی در نظر گرفته شدند، گروه تجربی1 (دیابتی و تیمار با اوسرین) و گروه تجربی 2 (دیابتی و تیمار با پماد عصاره آبی کورکومین).
نحوه تهیه پماد عصاره آبی کورکومین
به منظور تهیه پماد 1000 میل یلیتر آب مقطر را با 300 گرم
زردچوبه حل کرده و 72 ساعت در بن ماري نگه داشته شد و بعد از آن با دستگاه عصاره گیري عصاره کورکومین جدا گشته و با اوسرین مخلوط گردید.
نحوه تیمار
موش ها در گروه شاهد (دیابتی) تحت هیچ تیماري قرار نگرفتند. گروههاي تجربی اول بعد از ایجاد زخم دوبار در روز با پماد اوسرین بهمیزان 2 -5/1 گرم به صورت موضعی تیمار شدند و گروه تجربی دوم دوبار در روز با پماد عصاره آبی
کورکومین + اوسرین به میزان gr 2 -5/1 به صورت موضعی تیمار شدند.
نحوه ایجاد زخم
ابتدا با تزریق داخل صفاقی کتامین (K113) و زایلزین (X1251) موشها را بیهوش کرده سپس موهاي سمت چپ
ستون فقرات را تراشیده و نواحی مورد نظر توسط محلول بتادین 10 درصد ضد عفونی شد. سپس با کمک خط کش شابلون، زخمی به مساحت 3 سانت یمتر مربع با استفاده از تیغ اسکالپل و تیغ جراحی ایجاد شد.
بهمنظور ثبوت بافت، نمونه هاي تهیه شده، به مدت 48 ساعت در محلول فرمالین 10 درصد قرار داده شد. پس از آنکه بافت
ثابت گردید، براي قالبگیري آن ها در پارافین پاساژ بافت انجام
|
مجله دیابت و متابولیسم ایران. خرداد- تیر 1395؛ دوره 15 (شماره5) 279 |
شد. با استفاده از میکروتوم با تیغه ثابت، برش هایی به
ضخامت 5 میکرون به صورت متوالی تهیه گردید. برش ها به
بن ماري منتقل شده و بر روي لام آغشته به چسب آلبومین
قرار داده شد. نمونه ها در دماي معمولی اتاق خشک شده و بعد از گذشت 24 ساعت لام ها آماده رنگ آمیزي بود. در این
تحقیق از روش رنگ آمیزي هماتوکسیلین و ائوزین استفاده
شد. تعداد نمونه براي هر زیر گروه 6 سر موش بود و از هر موش تعداد 5 لام تهیه شد. سپس، برش ها از نظر متغیرهاي
ضخامت اپیدرم، تعداد نوتروفیل، تعداد فیبروبلاست و تعداد
مقاطع عروق خونی مورد ارزیابی بافت شناسی قرار گرفتند. شمارش سلول ها و مقاطع عروق خونی به وسیله میکروسکوپ نوري معمولی Nikon (YS100) انجام و در یک میدان میکروسکوپی با بزرگنمایی400 × انجام شد و
ضخامت اپیدرم با لنز مدرج بر حسب میلی متر محاسبه شد و
میانگین داده ها در جداول مربوطه ثبت شدند. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS ویرایش 16 به روش Mann- whitneykruskal-wallis آزمون شد و 05/0P< معنی دار تلقی شد.
یافته ها
از آن جا که در طول روند التیام زخم، عواملی چون ضخامت اپیدرم، تعداد نوتروفیل، فیبروبلاست و مقاطع عروق دچار تغییراتی می شود که نشان دهنده روند التیام زخم می باشد، از روش میکروسکوپی و ارزیابی این پارامترها در ناحیه زخم در
روزهاي 7 و 14 پس از ایجاد زخم جهت بررسی و مقایسه زخم هاي موش هاي گروه هاي شاهد، تجربی 1 و2 استفاده شد.
جدول 1- میانگین و انحراف معیار پارامترهاي بافت شناسی مطالعه روز 7
|
تعداد مقاطع عروقی در یک میدان میکروسکوپی با بزرگنمایی 400 |
تعداد فیبروبلاست در یک میدان میکروسکوپی با بزرگنمایی 400 |
تعداد نوتروفیل در یک میدان میکروسکوپی با بزرگنمایی 400 |
ضخامت اپیدرم بر حسب میلی متر |
پارامترها |
|
10/2±1/2 |
36/24±4 |
35/18±2/8 |
6/14±0/4 |
کنترل |
|
13/14±0/7 |
42/2±2 |
33/04±0/8 |
5/04±0/1 |
شم |
|
15/19±3/2 |
52/04±2/87 |
57/12±1/4 |
8/24±0/8 |
تجربی 1 |
|
9/1±1/3 |
34±3/1 |
47/15±3 |
7/14±0/7 |
تجربی 2 |
جدول 2- میانگین و انحراف معیار پارامترهاي بافت شناسی مطالعه روز 14
|
تعداد مقاطع عروقی در یک میدان میکروسکوپی با بزرگنمایی 400 |
تعداد فیبروبلاست در یک میدان میکروسکوپی با بزرگنمایی 400 |
تعداد نوتروفیل در یک میدان میکروسکوپی با بزرگنمایی 400 |
ضخامت اپیدرم بر حسب میلی متر |
پارامترها |
|
11/5±2/2 |
30/07±3/01 |
44/15±5/07 |
8/13±0/2 |
کنترل |
|
14/1±1/7 |
38/09±4/2 |
47/3±6/12 |
10/22±0/3 |
شم |
|
17/9±5/2 |
46/4±5/43 |
60/5±7/5 |
11±0/5 |
تجربی 1 |
|
10/87±2/3 |
35±2/1 |
44/09±3/8 |
7/9±0/7 |
تجربی 2 |
[1] Sterptozotosin (S0130)
شکل 1- A, B, C, D نشان دهنده بافت پوست پس از هفت روز پس از دریافت پماد م یباشند
E, F, G, H نشان دهنده بافت پوست پس از 14 روز دریافت پماد م یباشند
بحث
در زمینه ترمیم زخم– پژوهش هاي بسیاري صورت گرفته که همگی با هدف تسریع در روند بهبودي بوده است ولی هنوز در بیماران دیابتی روند ترمیم با نارسایی همراه می باشد و بیماران را با مشکل مواجه کرده است. در راستاي چنین هدفی، پژوهش حاضر به بررسی اثرات میکروسکوپی عصاره آبی کورکومین در بهبود زخم موش هاي نر سالم و دیابتی می پردازد.
تاکنون براي التیام زخم بیماران دیابتی درمان هایی شامل استفاده از سوسپانسیون کراتینوسیت ها و فیبروبلاست ها، فیبرونکتین برون زا، پروتئازها و فاکتور هاي رشد مانند
فاکتور رشد مشتق شده از پلاکت پیشنهاد شده است [8]. یکی از راه هاي پیشنهادي براي التیام زخم استفاده از عصاره آبی کورکومین می باشد.
نارسایی در ترمیم زخم در بیماران دیابتی ممکن است ناشی از عللی مانند: التهاب مزمن در محل زخم، تغییرات ایجاد شده در عروق کوچک تکثیر آندوتلیال در شریانچه هاي کوچک و ضخیم شدن غشاي پایه مویرگ ها، مساعد بودن محیط زخم براي ابتلا به عفونت، کاهش جریان خون و هیپوکسی ناشی از آن به علت کاهش گلوکز داخل یاخته اي، نارسایی در عروق زایی جدید، کاهش گلوکز داخل یاخته اي، کاهش در تولید و شکل گیري کلاژن، افزایش رادیکال هاي آزاد اکسیژن و افزایش قند خون باشد که ممکن است عمل بیگانه خواري ماکروفاژها را مهار نموده و بدین ترتیب مواد نکروتیک و زائد از موضع زخم حذف نشده و بدین ترتیب فیبروبلاست ها و مواد غذایی در زخم کاهش می یابد [9]. همچنین التهاب به وسیله پروستاگلاندین در جایی که سیکلواکسیژناز 2 در سنتز آن ها نقش کلیدي ایفا می کند ایجاد می شود. بنابراین
عصاره آبی کورکومین با خاصیت سرکوب کنندگی سیکلواکسیژناز 2 باعث بهبود زخم در موش هاي سالم گردید که نقطه عطفی در پژوهش حاضر می باشد [10].
در مطالعه ايAlamalhoda به بررسی اثر بربرین در التیام زخم هاي پوستی در موش هاي دیابتی شده با
استرپتوزوتوسین پرداخته است که نتایج حاصل از این پروژه با نتایج حاصل از پروژه حاضر هم خوانی داشته و بربرین نیز مانند کورکومین یک آنتی اکسیدان قوي است که سبب ترمیم زخم هاي دیابتی می شود [11].
در مقاله اي دیگرMolzemi و همکاران به بررسی اثر پالماتین در التیام زخم هاي پوستی در موش هاي دیابتی شده با استرپتوزوتوسین پرداخته است که نتایج حاصل از این مطالعه با نتایج مطالعه پیش رو نیز همخوانی دارد که بیان می کند پالماتین نیز با خاصیت ضد رادیکال آزاد سبب ترمیم زخم و تسریع سرعت بهبود زخم می شود [12]. کورکومین سرشار از اسید لینولئیک (امگا 6)، ویتامین E (توکوفرول)، پروآنتوسیانیدین ها و ویتامین C می باشد که همگی براي حفظ و ساختار بدن ضروري هستند و به احتمال وجود ویتامین C و E سبب وجود خاصیت آنتی اکسیدانی قوي عصاره کورکومین می باشد [13].
Sarbolouki و همکاران در مقاله اي تحت عنوان اثرات محافظتی ترکیب کورکومین - دندروزومی بر سرطان کولون در موش صحرایی، بیان داشتند که کورکومین داراي خاصیت ضد رادیکال آزاد بوده و داراي ترکیبات آنتی اکسیدانی و همچنین ضد سرطانی نیز می باشد [14].
مطالعه اخیر داراي چند محدودیت می باشد، از جمله تفاوت موجود در بین مداخلات انجام شده تفاوت در مساحت زخم، درصد سطح زخم، درصد بهبودي بین گروه ها و اینکه نمونه ها باید مدت زمان طولانی را در حالت دیابتی بوده و با توجه به جثه و نیروي موش ها تلفات شایان توجه اي وجود داشت. همچنین مطالعه حاضر نیز داراي نقاط قوت نیز بوده است. انجام متا آنالیز بر روي نمونه هاي حیوانی، با توجه به اینکه مناسب ترین نوع مطالعه براي نشان دادن رابطه علت و معلولی، مطالعات کار آزمایی حیوانی می باشد [15] و انجام متا آنالیز بر روي نتایج حاصل از آن ها منجر به نتیجه گیري کامل تر در زمینه ارتباط عصاره آبی کورکومین با بهبود زخم هاي پوستی در نمونه هاي سالم و دیابتی گردید.
در خاتمه می توان با توجه به یافته هاي ما در این پروژه، براي افرادي که مشکلات زخم هاي نوروپاتی یا آنژوپاتی و پوستی دارند. عصاره آبی کورکومین را به عنوان دارویی جدید به صورت پماد معرفی کرد.
سپاسگزاري
این مقاله بر گرفته از پایان نامه کارشناسی ارشد (دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان) می باشد. بدین وسیله از زحمات کلیه اساتیدي که نویسندگان را در انجام این پروژه یاري رسانده اند تشکر و قدردانی می گردد.
مآخذ
9. Patel MB, Mishra S. Hypoglycemic activity of alkaloidal fraction of Tinospora cordifolia. Phytomedicine 2011; 18(12):1045-52.
10. Lee WC, Kim JK, Kang JW, Oh WY, Jung JY, Kim
YS. Palmatine attenuates Dgalactosamine/lipopolysaccharide-induced fulminant hepatic failure in mice. Food and Chemical Toxicology 2010; (48): 222–228.
11. Alamalhoda F. Effect berberine on cutaneous wound healing in normal and diabetic rats, m.s. damghan. Department of Biology, Faculty of Sciences, Islamic Free University of Damghan 2012.
12. Molzemi SH. Evaluation of palmatine effects on cutaneous wound healing in normal and diabetic rats, Iranian journal of diabetic and metabolism 2014; 5(13): 393-399.
13. Singh J, Kakkar P. Antihyperglycemic and antioxidant effect of Berberis aristata root extract and its role in regulating carbohydrate metabolism in diabetic rats. Journal of Ethnopharmacology 2009; 123(1): 22-26.
14. Sarbolouki MN, Alizadeh AM, Khaniki M, Azizian S, Mohaghgheghi MA. Protective effect of dendrosomal curcumin combination on colon cancer in rat. Tehran Univ Med J 2012; 69(11): 678-685.
15. Liu W, Liu P, Tao S, Deng Y, Li X, Lan T, et al. Fruit mesocarp Walnut. Inhibits aldose reductase and oxidative stress in rat mesangial cells cultured under high glucose. Arch Biochem Biophys 2008; 475:128–.431
1. Potdar D, Hirwani RR, Dhulap S. Phytochemical and pharmacological applications of Berberis aristata. Fitoterapia 2012; 83(5):81730.
2. Ebadi A, Ghashoni H. The effect of nifedipine on skin wound healing in diabetic mice, Physiologyand Pharmacology 2002; 2(5):50-
.75
3. Hamzavi iahromi Z, Zolghadri jahromi S, Hemayatkhah jahrimi V,Kargar jahromi H, Erfanian S.. The protective effect of curcumin against gamma radiation in rat testis, the eighteenth year of Hormozgan University of Medical Sciences ,, 2014 ; 10(40): 131-141.
4. Wandell PE. Quality of 1ife of patients with diabetes mellitus. An overview of research in primary health care in the Nordic countries. Scand J Prim Health Care 2005; (23): 68-74.
5. Li, WL, Zheng, HC, Bukuru, J. and De Kimpe, N. Natural medicines used in the traditional Chinese medical system for therapy of diabetes mellitud. Journal of Ethnopharmacology 2004; (92): 1-21.
6. Clark AM. Natural Products as a resource from new drugs. Pharm Res 1996; (13): 1133–.44
7. Khaksar S, Kasmaki M. Use of topical estrogen can accelerate wound healing in diabetic rats. Iranian Journal of Endocrinology and
Metabolism 2010; (12):551-542.
8. Rezai zade A, Khaksari A, Moradi M. Effect of dietary ascorbic acid on wound healing in normal and diabetic rats.1382;( :)7 45-.35
E 29 Iranian journal of Diabetes and Metabolism; Vol.15, No 5, 2016
EFFECT MICROSCOPIC OF AQUEOUS AQUEOUS EXTRACT OF CURCUMIN ON WOUND HEALING IN DIABETIC MALE WISTAR RATS
Elahe Dianati1, Sahar Molzemi2, Mohsen Aminian3
1. in Developmental Biology , Department of Biology , Faculty of Sciences , Dmghan Islamic Azad University, Damghan , Iran
2. School of Medical Sciences, Islamic Azad University, Shahrood Branch, Shahrood, Iran
3. Department of Medicine, Faculty of Medicine, University of Medical Sciences of the Islamic Republic of Iran, Tehran, Iran
ABSTRACT
Background: In the event of damage to the skin, the epidermis of which goes to the disintegration of the body, is a wound that is common in diabetics. The purpose of this study was to evaluate microscopic effects of Aqueous extract of curcumin on wound healing in diabetic male rats.
Methods: In this study 48 male Wistar rats were divided into 4 groups (control, sham, experimental, empirical two) were tested. The extra pawn injured area of 3 cm to the left of the spine created. Wound healing was examined microscopic.
Results: The streptozocin diabetic wound healing compared to the control group later showed and wound healing in experimental groups treated with Aqueous extract of curcumin was faster than the control group.
Conclusion: The results showed that the Aqueous extract of curcumin skin accelerates wound healing in normal and diabetic samples.
Keywords: Healing, Aqueous extract of curcumin, Diabetic rats