ناهید بلبل حقیقی )MSc(²، سحر ملزمی )MSc(^1*، شهربانو گلی )PhD(⁹، حمید محمدصادقی) MSc(⁹، محسن امینیان )MD(^۵

2-گروه مامایی، دانشكده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشكی شاهرود

1-گروه علوم آزمایشگاهی، دانشكده علوم پزشكی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شاهرود  

9-مركز تحقیقات علوم رفتاری و اجتماعی در سلامت، دانشكده بهداشت، دانشگاه علوم پزشكی شاهرود

9-گروه فیزیولوژی، دانشكده پزشكی، دانشگاه علوم پزشكی شهید صدوقی یزد

۵-گروه داخلی، دانشكده پزشكی، دانشگاه علوم پزشكی ارتش

خلاصه

سابقه و هدف: با توجه به اینكه دیابت اثر سویی بر پدیده اسپرماتوژنز و باروری مردان دارد و دسترسی آسان و بی خطر به داروهای گیاهی برای درمان عوارض ناشی از دیابت، در این مطالعه دو اثر پیشگیری كننده و درمانی كاكوتی كوهی بر آسیب بیضه ای در موش های صحرایی نر بررسی شد.

مواد و روشها: در این مطالعه تجربی 91 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار، با محدوده وزنی 122 تا 112 گرم، به چهار گروه هشت تایی تقسیم گردیدند. گروه شاهد، گروه دیابتی ،كه از طریق تزریق درون صفاقی mg/kg۵۵ استرپتوزوتوسین دیابتی شده، گروه تجربی2، )دیابتی+گاواژ كاكوتی كوهی با دوز mg/kg 222( و گروه تجربی1 )دیابتی + گاواژ كاكوتی كوهی با دوز mg/kg2۵2(، كه پس از دو ماه دیابتی شدن، به مدت پنج هفته عصاره كاكوتی كوهی را به روش گاواژ دریافت كردند. در ابتدای هفته پنجم از نمونه ها خون گیری به عمل آمد و همچنین مقاطع بیضه ها مورد ارزیابی ماكروسكوپی)بیضه راست( )طول، حجم، وزن و قطر بیضه( و هسیتولوژیک )بیضه چپ( )تعداد اسپرماتوژنزیس( قرار گرفت.

یافتهها: در گروه دیابتی كاهش معنیی داری را در سیلول هیای اسیپرماتوگونی)22/1±21/۵2( نسیبت بیه شیاهد) 12/22±22/82( )222/2>p( و كیاهش معنیی دار در سیلولهای سرتولی)28/2±۵۵/۵( گروه دیابتی نسبت به گروه شاهد) ۵8/2±99/28( مشاهده گردید)222/2>p(. همچنین در گروه های تجربی افزایش معنی داری در سیلول هیای اسیپرماتید در گروه تجربی دوم) 22/9±29/229( نسبت به گروه تجربی اول) 92/9±99/222( مشاهده گردید )222/2>p(.

نتیجهگیری: یافته های مطالعه نشان داد كه تجویز دراز مدت كاكوتی كوهی بر قطر و ضخامت مجاری اسپرم ساز بیضه اثر گذار است. لذا ممكن است درمان بیا كیاكوتی كیوهی باعث بهبود در فرایند اسپرماتوژنز مردان دیابتی شود.

واژههای كلیدی: دیابت، انسولین، تستوسترون.

99

نموده است )9(. بسیاری از گونه های گیاهی، در طب سنتی ملل مختلف بهواسطه خواص كاهنده قند خون برای درمان دیابت قندی مورد استفاده قرار میگیرند .)9(.

كاكوتی كوهی با نام علمی Ziziphora clinopodioides Lam، گیاهی است متعلق به تیره نعناعیان گونه Ziziphora كه بخشهای هوایی آن به صورت ادویه مصرف می گردد. این گیاه در اغلب مناطق ایران می روید و دارای 3 زیر گونه بومی در ایران است)9(.

تمام قسمتهای این گیاه در طب سنتی مورد استفاده دارد. بسیاری از گونههای گیاهی هستند كه در طب سنتی ملل مختلف بهواسطة خواص كاهنده قند خون برای درمان دیابت قندی مورد استفاده قرار میگیرند)۵(.

تاثیر عصاره هیدروالكلی كاكوتی كوهی بر تعداد سلولهای فعال بتای پانكراس در موشهای سوری دیابتی نوع یک ناشی از استرپتوزوتوسین، به نقش آنتی اكسیدانی و كاهنده قند خون این گیاه اشاره كرده اند)۵(. Mahdavi و همكاران گزارش نمودند كه تیمار درون صفاقی عصاره كاكوتی كوهی به مدت 9 هفته، بطور موثری فعالیت آنزیمهای آنتیاكسیدان كبد و كلیه رتهای دیابتیشده توسط استرپتوزوتوسین را افزایش میدهد. این عصاره، مالوندیهیدرات را كه یک ماركر لیپید است، به میزان قابل توجهی در رتهای دیابتی كاهش و نیز ظرفیت آنتیاكسیدان توتال را در طرح غیروابسته به غلظت، افزایش میدهد)۵(. بنابراین ،عصاره كاكوتی كوهی دارای نقش محافظتی بر ضد آسیب اكسیداتیو در رتهای دیابتیشده توسط استرپتوزوتوسین است بدلیل خاصیت آنتی اكسیدان گیاه اثرات مخرب دیابت را در بدن از بین می برد )1(. 

Konyalιoglu و همكارانش نشان دادند كه تیمار عصاره آبی كاكوتی كوهی بهمدت 12 روز، موجب اثر آنتیهیپرگلیسمیک وابسته به دوز در رتهای دیابتیشده توسط استرپتوزوتوسین میگردد. یافتههای آنها اثرات مثبت كاكوتی كوهی را بر رتهایی كه توسط استرپتوزوتوسین دچار اختلالاتی در پروفیل لیپوپروتئین، وضعیت آنتیاكسیدان و تحمل گلوكز شده بودند، نشان داد پس ،عصاره آبی كاكوتی كوهی، در كنترل دیابت، اختلال در پروفیل لیپید و استرس اكسیداتیو با فعالنمودن آنزیمهای آنتیاكسیدان پانكراسی مفید است )8(. در نتیجه هدف از انجام این تحقیق بررسی اثر دوزهای مختلف عصاره هیدروالكلی كاكوتی كوهی بر میزان انسولین، گلوكز سرم ،هورمون تستوسترون و آسیبهای بیضه ای ناشی از دیابت ایجاد شده با استرپتوزوتوسین در موشهای صحرایی میباشد.

مواد و روشها

گیاه كاكوتی كوهی )Ziziphora clinopodioides Lam(: در بهار 2939 از روستای ابر شهرستان شاهرود جمعآوری شد و نام علمی این گیاه توسط اساتید بیوسیستماتیک گیاهی دانشگاه آزاد دامغان با كد 2۵822292تایید شده است. پس از تمیز كردن، گیاه در سایه و در فور یا آون 9 درجة سانتیگراد خشک شد. سپس برگ هایخشک شده پودر گردید و )حدود 22 گرم( با 922 میلیلیتر اتانل) 22 درصد( در دستگاه سوكسله بهمدت 81 ساعت قرار گرفت. سپس عصاره ،صاف شد و توسط دستگاه روتاری، خشک گردید. 

حیوانات: در این مطالعه 91 سر موش صحرایی نر از نژاد ویستار، با محدوده وزنی 122 تا 112 گرم، انتخاب و به چهارگروه هشت تایی بصورت زیر تقسیم گردیدند. 2-گروه شاهد: شامل هشت سر موش نر كه همزمان با دیابتی شدن سایر گروهها

جدول 2. مقایسه تعداد سلولهای بافتی بیضه در گروه های مختلف مورد بررسی

جدول 1. مقایسه تغییرات مورفولوژیک بافت بیضه در گروههای مختلف مورد بررسی كه با دامنه های 2۵/2>p>2/22 ،p و222/2>p           در مقایسه با گروه شاهد تعریف گردیده است

شكل 2. A,B,C,D نشان دهنده لوله های اسپرم ساز با بزرگنمایی X40 هستند.A – لوله اسپرم ساز و سلول سرتولی را در گروه شاهد نشان میدهد. B- چروكیده شدن لوله اسپرم ساز، افزایش فضای بینابینی و كاهش سلول های زایند و سلول های سرتو لی را در گروه دیابتی نشان می دهد .C- افزایش قطر لوله های اسپرم ساز و افزایش سلولهای سرتولی و كاهش چشمگیر فضای بینابینی نسبت به دیابتی را در گروه تجربی 2 و 1 نشان می دهد.

و موثر ایین گییاه اسیت )29(.سیلولهای اسیپرم پسیتانداران دارای مقیادیر بیالای اسیدهای چرب غیراشباع، پلاسمالوژن و اسفنگومیلین است كه سوبستراهای مهیم در عمل اكسیداسیون به شمار میروند )2۵(. در حالت طبیعی، ساز و كارهای آنتیی اكسیدانی در بافتهای تولید مثلی وجیود داشیته و از بیروز آسییبهای اكسییداتیو در سلولهای گنادی و اسپرماتوزوآیی بالغ جلوگیری میكنند كه وجود آنتیاكسیدان ها در كاكوتی كوهی نیز اثرات مضر دیابت را از بیین بیرده و در گیروه هیای تجربیی بهبود بافتی و ماكروسكوپی بیضه مشاهده می شود )28و21(.

در تحقیقی دیگر به اثیرات مهیم كیاكوتی كیوهی اشیاره شید كیه تغیییرات چشمگیر در قطر لوله را در سلولهایІ  و II اسیپرم سیاز و مهیار اسیپرماتوژنز در مراحل اسپرماتوسیت توبولهای كوچک حیوانات دیابتی روی می دهد كه در نتایج ما نیز كاهش قطر لوله اسپرم ساز و افزایش قطر غشای پایه در گروه های دیابتی مؤید آن میباشد و با نتیایج حاصیل از ایین پیروژه همخیوانی دارد. همچنیین در گروههای دیابتی تیمار شده به نظر می رسد كاكوتی كیوهی بیا مكانیسیم هیای متعدد منجر به افزایش قطر توبول، كیاهش غشیای پاییه و بهبیود در سیلولهای اسپرماتوژنیک گردیده است )11(. در كل مطالعات میكروسكوپ نیوری حاصیل از این پروژه نشان دادند كه در بیضه های رت دیابتی افزایش ضخامت غشیای پاییه لوله های سمنیفر متعاقب دیابت طی درمان به مدت ۵ هفته با كاكوتی كیوهی بیه طور معنی داری كاهش می یابد. همچنین بیا توجیه بیه نتیایج حاصیل از تحقییق حاضر كاهش در تعداد سلول های سرتولی منجر به كاهش در تعداد اسپرماتوگونی میشود )چراكه وظیفه تغذیه سیلولهای اسیپرم سیاز را بیر عهیده دارد(. سیلولهای سرتولی از طریق تامین حمایت فیزیكی، تغذیه ای و سیگنال های هورمیونی لازم برای اسپرماتوژنز موفق نقش حیاتی در اسپرماتوژنز بازی میكند. بنیابراین هنگیام كاهش تعداد سلولهای سرتولی بیه شیدت از تعیداد سیلول هیای زاینیده كاسیته      می شود. در مطالعه حاضر دیابت باعث كاهش تعیداد سیلول هیای سیرتولی و بیه دنبال آن كاهش تعداد سلولهای زاینده گردید. 

در این مطالعه مشخص گردید كه دیابت در موش های صیحرایی نیر باعیث اختلال عملكرد بیضه ها گردیده و درمان با كیاكوتی كیوهی از طرییق محافظیت لولههای اسپرم ساز و نیز سلولهای اسپرماتوژنیک این اختلال در عملكرد را بهبیود بخشیده است، در مجموع تمامی آسیب های ناشی از دیابت در گیروه تجربیی دوم )دییییابتی+ كیییاكوتی mg/kg2۵2( بهتیییر از تجربیییی اول )دیابتی+كیییاكوتی mg/kg222( میباشید و بدینوسییله توصییه میی گیردد میردان دییابتی و دارای اخ

تلالات جنسییی از عص اره هیییدروالكلی ك اكوتی كییوهی روزان ه بییه میییزان mg/kg2۵2 مصرف كنند .

تقدیر و تشكر

بدینوسیله از معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علیوم پزشیكی ییزد و كلییه افرادی كه مار ا در انجام این تحقیق یاری رسانده اند، تقدیر و تشكر می گردد.

The Effect of Hydroalcoholic Extract of Ziziphora Clinopodioides Lam on

Testicular Damage Caused by Diabetes Mellitus in Male Rats

N. Bolbol Haghighi (MSc)¹, S. Molzemi (MSc)^2, Sh. Goli (PhD)³, H. Mohammad Sadeghi (MSc)⁴, M. Aminian (MD)⁵

1.Department of Midwifery, Faculty of Nursing and Midwifery, Shahroud University of Medical Sciences, Shahroud, I.R.Iran 

2.Department of Laboratory Sciences, Faculty of Medical Sciences, Islamic Azad University, Shahrood Branch, Shahroud, I.R.Iran

3.Research Center for Social and Behavioral Sciences in Health, Faculty of Public Health, Shahroud University of Medical Sciences, Shahroud, I.R.Iran 

4.Department of Physiology, Faculty of Medicine, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, I.R.Iran

5.Department of Internal Medicine, Faculty of Medicine, Aja University of Medical Sciences, Tehran, I.R.Iran

J Babol Univ Med Sci; 19(12); Dec 2017; PP: 43-9

Received: Jun 28^th 2017, Revised: Apr 9^th 2017, Accepted: Sep 21^th .7102

ABSTRACT  

BACKGROUND AND OBJECTIVE: Considering that mellitus diabetes has adverse effects on spermatogenesis and male fertility and given the easy and safe access to herbal medicines to treat diabetes complications, this study investigated the preventive and therapeutic effects of ziziphora clinopodioides lam on testicular damage in male rats. METHODS: In this experimental study, 32 male Wistar rats weighing 200 to 220 g were divided into four groups of eight. The control group, the group that became diabetic through intraperitoneal injection of 55 mg/kg  streptozotocin, experimental group 1 (diabetic+100 mg/kg ziziphora clinopodioides lam by gavage) and experimental group 2 (diabetic +100 mg/kg ziziphora clinopodioides lam by gavage) that became diabetic after two months, and received ziziphora clinopodioides lam extract by gavage for five weeks. Blood samples were collected at the beginning of the fifth week, and the testes were examined macroscopically (right testis) (length, volume, weight and diameter of testes) and histologically (left testis) (spermatogenesis count). 

FINDINGS: In the diabetic group, there was a significant decrease in spermatogonial cells (58.22±6.11) compared with control (78.18±10.20) (p<0.001) and significant decrease was observed in sertoli cells in diabetic group (5.55±0.87), compared to the control group (17.33±1.57) (p<0.001). In addition, a significant increase was observed in spermatid cells in the experimental group 2 (114.83±4.80) compared with the experimental group 1 (100.33±3.38) (p<0.001).

CONCLUSION: The results of the study showed that long-term administration of ziziphora clinopodioides lam is effective in the diameter and thickness of the spermatic ducts. Therefore, treatment with ziziphora clinopodioides lam can improve the spermatogenesis of diabetic men.  KEY WORDS: Diabetes, Insulin, Testosterone.

Bolbol Haghighi N, Molzemi S, Goli Sh, Mohammad Sadeghi H, Aminian M. The Effect of Hydroalcoholic Extract of Ziziphora Clinopodioides Lam on Testicular Damage Caused by Diabetes Mellitus in Male Rats. J Babol Univ Med Sci. 2017;19(12):43-.9

^ Corresponding author: S. Molzemi (MSc)

Address: Department of Laboratory Sciences, Shahrood Branch, Islamic Azad University, Shahrood, I.R.Iran

Tel: +98 23 32390380 E-mail: saharmolzemi@yahoo.com

93

The Effect of Hydroalcoholic Extract of Ziziphora Clinopodioides Lam…; N. Bolbol Haghighi, et al

References

1.Anbarian F, Fatemi tabatabaei S, Kazeminezhad I, Mohammadian S. Effects of iron oxide nanoparticles and iron ions on reproductive indices of pregnant syrian rats and neuro-behavioral development of newborns. J Babol Univ Med Sci. 2016;18(3): 45-

53[In Persian]

2.Ghorbani Ranjbary A, Ghorbani Ranjbary N, Ghorbani Ranjbary Z, Jouibar N. Effects of intraperitoneal injection of extracts of origanum vulgare on gonadotropin and testosterone hormones in male wistar rats. J Babol Univ Med Sci. 2014;16(4):57-63. [In

Persian]

3.Ghorbani A, Farahani MA, Mohammadi N. Relationship between sleepiness, physical activity and functional outcomes in iranian patients with type II diabetes. Jundishapur J Chronic Dis Care. 2014;3(1):54-60. [In Persian]

4.Ghafari H, Yasa N, Mohammadirad A, Dehghan G, Zamani MJ, Nikfar S, Khorasani R, et al. Protection by Ziziphora clinopoides of acetic acid-induced toxic bowel inflammation through reduction of cellular lipid peroxidation and myeloperoxidase activity. Hum Exp Toxicol. 2006;25(6):325-32.

5.Sadeghi H, Mansourabadi A, Moogooei M, Nahvinejad M. Antimicrobial effects of Ziziphora clinopodioides extracts on Salmonella typhi Vi+ in vitro, in vivo and amp; amp; cell culture. Clinical Biochemistry. 2011;44(13): 326-30.

6.Tian S, Shi Y, Zhou X, Ge L, Upur H. Total polyphenolic (flavonoids) content and antioxidant capacity of different Ziziphora clinopodioides Lam. extracts. Pharmacognosy magazine. 2011;7(25): 65-70.

7.Konyalιoglu S, Ozturk B, Meral G. Comparison of chemical compositions and antioxidant activities of the essential oils of two ziziphora taxa from anatolia. Pharmaceutical Boil. 2006;44(2):121-6.

8.Sadeghi H, Mansourabadi A, Emami s, Nahvinejad M, Moogooei M. The effect of Ziziphora ethanolic extract on active pancreatic beta cells on streptozotocin induced diabetic mice. Iran J Diabete Metabol. 2015;14(6):373-8. [In Persian].

9.International Diabetes Federation (IDF) Diabetes prevalence. Available From:http://www.diabetesatlasorg.

10.  Saddichha S. Diagnosis and treatment of chronic insomnia. Ann Indian Acad Neurol 2010;13(2):94-102.

11.  Vishnu A, Shankar A, Kalidindi S. Examination of the association between insufficient sleep and cardiovascular disease and diabetes by race/ethnicity. Int J Endocrinol. 2011;2011:789358.

12.  Nagai M, Hoshide S, Kario K. Sleep duration as a risk factor for cardiovascular disease-a review of the recent literature. Curr Cardiol Rev. 2010 6(1):54-61.

13.Cho EH, Lee H, Ryu OH, Choi MG, Kim SW. Sleep Disturbances and Glucoregulation in Patients with Type 2 Diabetes. J Korean Med Sci. 2014;29(2):243-7.

14.Luyster FS, Dunbar-Jacob J. Sleep quality and quality of life in adults with type 2 diabetes. Diabetes Educ. 2011;37(3):347-.55

15.Maracy MR, Kheirabadi GR, Fakhari N, Zonnari R. Comparison of night time sleep quality in type 2 diabetics, impaired glucose tolerance cases and non-diabetics. Iran J Endocrinol Metab. 2011;13(2):165-72. [In Persian]

16.Ardani AR, Talaei A, Borhani Moghani M, Nejati R, Sabouri S, Solooti S, et al. Assessment the rules of demographic variables and body mass index in sleep quality among medical students. J Fundamentals Mental Health. 2012;14(2):132-9. [In Persian]

17.Kita T, Yoshioka E, Satoh H, Saijo Y, Kawaharada M, Okada E, et al. Short sleep duration and poor sleep quality increase the risk of diabetes in Japanese workers with no family history of diabetes. Diabetes Care. 2012;35(2):313-.8

18.Magee CA, Kritharides L, Attia J, McElduff P, Banks E. Short and long sleep duration are associated with prevalent cardiovascular disease in Australian adults. J Sleep Res. 2012;21(4):441-.7

19. Cappuccio FP, D'Elia L, Strazzullo P, Miller MA. Quantity and quality of sleep and incidence of type 2 diabetes a systematic review and metaanalysis. Diabetes Care. 2010;33(2): 414-.02

20.Altay B, Cetinkalp S, Doganavsargil B, Hekimgil M, Semerci B. Streptozotocin-induced diabetic effects on spermatogenesis with proliferative cell nuclear antigen immunostaining of adult rat testis. Fertil Steril. 2003;5(50):20-.5

21. Ulmer CS, Bosworth HB, Germain A, ndquist J, Olsen M, Brancu M, et al. Associations between sleep difficulties and risk factors for cardiovascular disease in veterans and active duty military personnel of the Iraq and Afghanistan conflicts. J Behav Med. 2015;38(3):544-.55

22.Huang TH., HYang Q, Harada M, Li GQ, Yamahara J, Roufogalis BD, Li Y. Pomegranate flower extract diminishes cardiac fibrosis in Zucker diabetic fatty rats: modulation of cardiac endothelin-1 and nuclear factor-kappaB pathways. J Cardiovascular Pharmacol. 2015;46(6):856-.26